Fish and Chips w Wielkiej Brytanii zjeść można dosłownie na każdym rogu.

Od kilku lat część Naszych Szlaków mieszka na Wyspach Brytyjskich. W dziale smaki nie może więc zabraknąć tradycyjnej, angielskiej potrawy – Fish and Chips.

W całej Europie niemal legendą stało się to, że Anglicy objadają się rybą z frytkami, każdego dnia i to o każdej porze.
Przyznam szczerze faktycznie, wędrując po mieście, często widuję te same twarze w barze, czekające na swoją porcję smażonych ziemniaków, ryby i tłuszczu. Ale to nic nie znaczy, gdyż tyle samo osób widuje w pizzerii i w kolejce po hamburgera.

Sposób przygotowania Fish & Chips


Trudno jest napisać cokolwiek o przygotowaniu tej bardzo prostej potrawy. Nie ma w niej nic specjalnego. Są to grubo krojone frytki i filety z ryby, smażone w głębokim tłuszczu. Najczęściej ryba nim trafi do wrzącego oleju, panierowana jest w cieście lub bułce tartej. Tradycyjnie używa się filetów z dorsza lub łupacza.

Anglicy podają cały zestaw pokropiony octem owocowym i doprawiony solą. Często z zielonym groszkiem w formie pasty.

fish and chips narodowa angielska potrawa ryba i frytki
fish and chips narodowa angielska potrawa ryba i frytki.

Nie jestem wielkim fanem, ale od czasu do czasu jadam Fish & Chips dokładnie z tych samych powodów, które uczyniły tę potrawę popularną — jest szybka w przygotowaniu i tania.

Początki Fish & Chips


Pierwsza restauracja podająca rybę i frytki otwarta została w Londynie w roku 1860 przez Johna Malina. Rok ten oficjalnie uznaje się jako rok powstania tego narodowego, angielskiego fastfood’a. Czy tak jest w rzeczywistości? Różne źródła podają różne informacje. W pewnych, gastronomicznych  kręgach opinia głosi, że potrawę na wyspy przywieźli, imigranci z Hiszpanii. Tanie jedzenie szybko rozpowszechniło się wśród coraz liczniejszych robotników w wielkich Angielskich miastach. Pomógł w tym również rozwój floty rybackiej, co spowodowało drastyczny spadek cen ryb.

Francuzi uważają, że to oni wymyślili frytki. Anglicy mówią, że to nieprawda. Ale Anglicy zaprzeczają wszystkiemu, co mówią Francuzi, więc nie jest to miarodajne.

Rybę w cieście natomiast przypisują sobie Włosi. Twierdzą, że to w końcu oni są odpowiedzialni za wszelkie potrawy wywodzące się z morza. Anglicy zaprzeczają. Jednocześnie przypominają, że Fish & Chips podaje się we włoskich szkołach pod nazwą – Angielskie frytki z rybą. To raczej ucina dyskusję z Włochami.

Jakie by nie było pochodzenie dania, dziś niewielkie restauracyjki, w których smaży się rybę i frytki można spotkać w każdym Angielskim miasteczku. Potrawa ta znalazła się na liście oficjalnych kuchni różnych krajów Europy. Obok znajdziemy takie cuda jak francuska grzanka z serem i mięsem albo sznycel wiedeński czy kurczak podawany w piwie rodem z Belgii.

fish and chips narodowa angielska potrawa ryba i frytki
fish and chips narodowa angielska potrawa ryba i frytki.

Poza Anglią, ten Brytyjski fast-food, popularny jest w Kanadzie, Australii i Ameryce. Znajdziemy go też w menu w Irlandii i Południowej Afryce. Jak się domyślacie, mapa ta niemal dokładnie pokrywa się z mapą Angielskich kolonii.

Fish & Chips współcześnie


Dziś, jak wcześniej wspomniałem, ludzie mają spory wybór. Rozwój innych, typowych fastfoodów przyczynił się do zmniejszenia popularności tej tradycyjnej, szybkiej potrawy. Z danych, które udało mi się znaleźć, wynika, że w latach 30 poprzedniego wieku w Wielkiej Brytanii było ponad 30 000 restauracji typu Fish & Chips. Dziś jest ich zaledwie 10 000.

W Polsce też mamy stary przepis na rybę z ziemiankami. Na Warmii smaży się płaty rybne, panierowane w bułce tartej. Ziemianki kroi się na cienkie plastry i smaży na patelni. Pod koniec, gdy robią się złote, posypuje się je solą i pieprzem. Często też dodaje się zioła, takie jak kminek i koper.


Nie próbowałem, ale brzmi smacznie, nie sądzicie?