Świat owadów jest miejscem tak obcym i przedziwnym dla nas ludzi, że równie dobrze mógłby traktować o ekosystemach i istotach pozaziemskich.
Obecnie udokumentowano istnienie ponad miliona gatunków owadów. Uważa się jednak, że na odkrycie czeka kolejne kilka lub nawet kilkanaście milionów gatunków tych niezwykłych i tajemniczych istot.
Ważki to jedne z najstarszych owadów na świecie
Dla mnie osobiście najciekawszą grupą owadów są ważki. Te drapieżne istoty o smukłych ciałach i ogromnych, złożonych oczach są przykładem na niezwykłą pomysłowość matki natury.
Ważki to idealni zabójcy i myśliwi
Ważki to owady niemal doskonałe. Opanowały środowisko, w którym żyją i są tam niepokonanymi władcami. Nie ma się czemu dziwić, ważki żyją na ziemi już od milionów lat. Gdy na lądach rządziły dinozaury, w powietrzu panowały ważki, szkoląc się i szlifując do ideału sposoby zabijania i przeżycia.
Ważki polują na inne owady w tym tak nielubiane przez nas komary i muchy. Są bardzo szybkie i sprytne, gdy ofiara wpada im w łapy, nawet nie wie, kto ją zabił. Są to prawdziwi drapieżcy i doskonali myśliwy.
Już sama budowa ich ciała budzi respekt. Przypominają bojowe śmigłowce, które bezszelestnie potrafią pojawić się znikąd. Podczas ataku przypominają innych drapieżców przestworzy — sokoły. Jednak w przeciwieństwie do tych ostatnich, ważki są ciche i dużo bardziej wyrafinowane. Nie pozostawiają po sobie śladów walki, krwi i zamieszania. Znikają równie szybko jak się pojawiły.
Miliony lat ewolucji uczyniły z ważek doskonałych pilotów
Ważki są bardzo szybki, potrafią rozwijać prędkość w locie prostym do nawet czterdziestu kilometrów na godzinę. Jednocześnie potrafią, jak niewiele innych owadów, latać we wszystkich kierunkach, a także zawisać w powietrzu bez względu na pogodę i wiatr. W sztuce tej przypominają dzisiejsze, nowoczesne drony.
Jako że ważki żyją i żerują nad zbiornikami wodnymi, ich ofiarami padają owady uzależnione od podobnego środowiska. Dorosła ważka potrafi upolować podczas pojedynczego lotu kilkadziesiąt owadów, by następnie przysiąść na źdźble trawy i w ciszy pożerać ofiary.
Budowa ciała ważki
Wszystkie ważki wyglądają podobnie. Różni je za to wielkość ciała i rozpiętość skrzydeł. Długość tych owadów plasuje się od około 2 centymetrów do prawie 20 centymetrów. Podobnie rzecz się ma z rozpiętością ich skrzydeł.
Ważki posiadają bardzo ruchliwą głowę zaopatrzoną w ogromne, w stosunku do wielkości reszty ciała oczy. Te ostatnie to bardzo złożone narządy, gdzie każde z nich składa się z tysięcy fasetek, a te wyposażone są w oddzielne rogówki.
Taka budowa oka pozwala oglądać świat jako mozaikę ciemniejszych i jaśniejszych plamek. Nie rozróżnia jednak ostrych kształtów, ale za to pole widzenia oczu tego owada jest bardzo szerokie i obejmuje obszar niemal 360 stopni.
Poza niezwykłymi oczami ważki mogą pochwalić się dwiema parami błoniastych skrzydeł, którymi potrafią poruszać niezależnie. Dzięki tej sztuce mogą zawisnąć w powietrzu niemal nieruchomo, pomimo silnego wiatru.
Ważki i ich dzieciństwo
Ważki potrafią żyć nawet do kilku lat, z czego większość życia spędzają w postaci larwalnej w środowisku wodnym. Co ciekawe larwy ważki są niezwykle drapieżne, do tego stopnia, że atakują inne owady w tym i dorosłe ważki, które nieostrożnie znajdą się w ich zasięgu.
Ważki w postaci larwalnej są bardzo agresywne i nie mniej sprytne od swoich dojrzałych pobratymców. Polują na owady wodne, a nawet drobne rybki.
Gdzie można spotkać te niezwykłe owady
Ważki żyją na wszystkich kontynentach poza Antarktydą. Obecnie znanych jest ponad 6 tysięcy gatunków tych owadów. Większość żyje w strefie tropikalnej i to tam osiągają one największe rozmiary.
W Europie można spotkać ponad 100 gatunków ważek, a w Polsce jest ich ponad 70.
Ciekawostki i informacje o ważkach
- Na ziemi istnieje obecnie ponad 6 tysięcy gatunków ważek.
- Najstarsze odnalezione skamieliny tych owadów pochodzą z osadów górnokarbońskich, czyli mniej więcej sprzed 320 milionów lat.
- Ważki fruwały w powietrzu, nim jeszcze dinozaury pojawiły się na ziemi.
- Ważki wydają się delikatne i zwiewne. Jednak są to urodzeni zabójcy. Potrafią zabijać inne owady z przerażającą skutecznością.
- Głównym pokarmem dla ważek są nielubiane przez nas komary i muchy, co czyni je naszymi sprzymierzeńcami i przyjaciółmi.
- Ważki nad jeziorami, stawami i rzekami pojawiają się już w końcówce marca, wraz z nadejściem wiosny. Podobnie, ważki znikają wraz z pierwszymi przymrozkami.
- Największą ważką żyjącą obecnie jest występująca w Australii Petalura Ingentissima. Osiąga ona długość ciała nawet do 19 centymetrów.
- Pomimo że ważki wyposażone są w sześć nóg, nie są dobrymi piechurami, znacznie lepiej radzą sobie w powietrzu.
- Ważki równie sprawnie latają do przodu na boki i do tyłu.
- Ważki potrafią widzieć w prawie 360 stopniach.
- Ważki nie są niebezpieczne dla ludzi.
- Ważki potrafią latać bez wytchnienia przez bardzo długi czas. Stwierdzono podróże tych owadów przez morza i oceany.
- Najstarsze ważki, których skamieliny odkryto, były ogromne. Rozpiętość tych prehistorycznych owadów dochodziła niemal do 80 centymetrów.
- Są rejony na ziemi, gdzie ważki uważane są za przysmak.
- Ważki są ulubionym pokarmem dla wielu ptaków, a także ryb i żab.
- Nauka skupiająca się na ważkach nazywa się odontologia.
- Poza wszelakimi informacjami, jakie zebrać można o ważkach, najważniejszy dla nas jest ten, że są to niezwykle piękne i majestatyczne owady. Dla mnie osobiście jedne z najpiękniejszych.
- Ważka z głównej fotografii w artykule pochodzi z Borów Tucholskich.