Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku to historia, której nigdy nie wolno zapomnieć. Zgromadzono tu pamiątki po okrutnych czasach wojny i zniszczenia. Jednak są tu również dowody na niezwykłą odwagę i prawdziwy heroizm, do którego są zdolni ludzie broniący swojego domu przed wrogiem.

Koniec dzieciństwa i niewinności

Zapadał zmierzch. Powoli, lecz nieubłaganie ciemności ogarnęły wybrzeże i ruszyły dalej w stronę lądu. Lekki wiatr zakołysał cumującymi w pobliżu łodziami. Fale delikatnie uderzyły w ich burty, kołysząc nieznacznie i obiecując spokojną noc.

Płaczący chłopiec

Mrok gęstniał i nawet kołyszące się na wodzie stateczki, zniknęły ostatecznie w ciemności. Gdzieś w oddali zamruczał potężny silnik holownika wychodzącego z portu. Niebo było czyste i pełne gwiazd. Kapitan łodzi mógłby nawigować za ich pomocą, uczył się tej sztuki w szkole morskiej.

Niespodziewanie w czerni nocy rozdarło jasne światło. Potężny snop, ostry jak krawędź noża, wbił się w mrok i wyłuskał z ciemności zarysy kilku budynków, a potem plażę i wody Martwej Wisły. Holownik znów zahuczał, jakby w podziękowaniu i z rykiem mocnego silnika ruszył w kierunku Zatoki Gdańskiej.

Światło rozpaliło się jeszcze jaśniej, a potem zaczęło obracać wokół własnej osi, stając się widoczne na wiele kilometrów. Było jak iskra, która rozpala nadzieję i dodaje otuchy marynarzom, a także ich rodzinom ze strachem spoglądającym w odległe morze. Mrok i światło, ciemność i jasność, radość i strach, odwieczna walka i wielkie koło toczące się od zarania dziejów.

Noc minęła i latarnia zakończyła pracę. Poranek był wyjątkowo ciepły, nawet wiatr z północy jakby przycichł. Latarnia zaszumiała lekko i ucichła zupełnie. Tego ranka jednak nie stała samotnie na nabrzeżu, towarzyszył jej nieduży chłopiec, patrzący z szeroko otwartymi oczami na wielki okręt cumujący przy nabrzeżu w Nowym Porcie.

Dziecko stało tak już od jakiegoś czasu, spoglądając to na okręt to na bazę wojskową leżącą na półwyspie po drugiej stronie rzeki. Był dumny, jego ojciec stacjonował na Westerplatte i wraz z innymi żołnierzami był jak tarcza chroniąca świat chłopca.

Ostatnio wiele działo się w życiu malca. Jego tata został oficerem, a on po raz pierwszy za kilka dni miał pójść do szkoły.

Chłopiec popatrzył na wielki okręt wojenny, który budził się właśnie do życia. Przypłynął niedawno jako gość Wolnego Miasta Gdańska, by wziąć udział w uroczystościach, przez które chłopiec nie widział ojca od kilku dni. Znów spojrzał na półwysep, starał się jak mógł dostrzec coś na przeciwległym brzegu, lecz było za daleko. Pomimo to machał rękoma i podskakiwał, nikt nie dostrzegł małej postaci pod wielką latarnią.

Po pewnym czasie znudzone dziecko ruszyło w stronę miasta i domu, szurając butami po zakurzonej drodze. Chciał opowiedzieć mamie o okręcie, który pojawił się w Gdańsku.

Wtedy nie wiedział jeszcze, że marynarze z ogromnego, niemieckiego okrętu nie przypłynęli tu jako przyjaciela, a on sam nigdy już nie pójdzie do szkoły. Nie wiedział również, że nigdy więcej nie zobaczy ojca, a jego dzieciństwo zgaśnie nagle, jak światło latarni morskiej, którą zostawił za plecami.

Następnego dnia wcześnie rano pancernik SMS Schleswig-Holstein ostrzelał bazę wojskową na półwyspie Westerplatte i rozpoczęła się dla Polski II Wojna Światowa.

II Wojna Światowa czas zawieruchy, tragedii i walki o wolność

Z lekcji historii wiemy dobrze, jak źle wszystko się potoczyło. Doskonale przygotowane i wyszkolone, niemieckie dywizje pancerne i piechota zmotoryzowana, wdarły się brutalnie w głąb kraju. Dzień i noc trwały bombardowania lotnisk i dworców kolejowych.

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku - Czołg na ulicach Warszawy
Inscenizacja warszawskiej ulicy przedstawiająca czołg między budynkami.

Ponad półtora miliona żołnierzy w szarych mundurach, wmaszerowało do polskich miast. Byli jak spiętrzona rzeka, szybka i nie do powstrzymania. Pomimo że polskie wojsko stawiało zacięty opór, a żołnierze walczyli dzielnie, szybko zostaliśmy pokonani i rozpoczęła się okupacja.

Poza uderzeniem z zachodu kolejny najeźdźca natarł na nas zza wschodniej granicy. Potem wrogowie skoczyli sobie do gardeł, rozpoczynając najkrwawszy konflikt w dziejach ludzkości. Wielu ludzi wciąż dzielnie walczyło, były zrywy i powstania. Jednak niewiele to pomogło, byliśmy słabi i skazani na rolę obserwatorów potwornych zdarzeń, które miały miejsce na naszej ziemi.

Minęło już wiele lat od tamtych wydarzeń. Niektórzy wciąż pamiętają i boją się, że inni zapomnieli. To przede wszystkim dla tych ostatnich powstało miejsce, o którym dziś opowiemy.

Co robić w Gdańsku, co zobaczyć, jak spędzić czas i ile to kosztuje

  • Wynajem auta, dzięki czemu będziesz mógł sprawnie i przyjemnie realizować swoje wakacyjne plany.
  • Zarezerwuj hotel w mieście, tak by zwiedzanie było miłe i przyjemne.

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

Budynek Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku stanął zaledwie kilka kilometrów od miejsca, gdzie wszystko się zaczęło. Tuż przy placu Władysława Bartoszewskiego, wielkiego Polaka, żołnierza Armii Krajowej, nagrodzonego Orderem Orła Białego oraz mianem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata.

200 metrów dalej stoi słynny budynek Poczty Polskiej w Gdańsku, która była jednym z pierwszych miejsc heroicznego oporu przeciwko niemieckiej agresji.

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
Budynek Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Muzeum II Wojny Światowej jest doskonale widoczne już z daleka. Symetryczna bryła wykonana z pomalowanego na ceglany kolor betonu i szkła odcina się ostro od okolicy. Według architektów ze Studia Kwadrat, którzy odpowiedzialni są za projekt, ma on symbolizować przeszłość i przyszłość miasta. Sami mówią o swoim dziele:

Posługując się językiem architektury, wybrany projekt opowiada o tragedii przeszłości, żywotności teraźniejszości, ukazując jednocześnie horyzont przyszłości. Dynamicznie wznosząca się ku górze forma jest symbolem mieszczącego się pod nią muzeum. Tworzy szerokie, spektakularne otwarcie przeszłości miasta ku jego przyszłości. Nawiązując do ikonicznej panoramy Gdańska z dźwigami stoczniowymi i wieżami kościołów, budynek łączy tradycyjne przestrzenie miasta, ich skale, materiały i kolory z muzeum na miarę XXI wieku.

Dla mnie osobiście kojarzy się on z wielkim budynkiem, uszkodzonym podczas bombardowań. Magda natomiast zobaczyła rozpalony do czerwoności odłamek wbity w ziemię. Taka już rola symboli, budzą wyobraźnie i zachęcają do myślenia.

Gmach jest ogromy, a wystawa główna największą tego typu ekspozycją w muzeach historycznych na świecie.

W ciekawy sposób przedstawiono tu przebieg wojny. Poczynając od przyczyn jej wybuchu, przez wczesny początek, okupację aż do wyzwolenia. Przy czym twórcy nie skoncentrowali się wyłącznie na Polsce. Możemy prześledzić losy innych narodów, tych bliskich nam, ale też krajów leżących gdzieś na krańcach świata. Pozwala to uświadomić sobie, jak wielki był to konflikt i ilu krajów dotyczył.

Wystawa główna Muzeum II Wojny Światowej podzielona została na kilkanaście, oddzielnych sekcji. Są to między innymi:

Narodziny i ekspansja totalitaryzmu


Znajdziemy tu informacje o tym, co działo się w Niemczech oraz innych krajach w okresie między wojennym. Wystawa ta pozwoli nam zrozumieć, w jaki sposób faszyści doszli do władzy i jak posługując się hasłami nienawiści do innych, poprowadzili cały naród do wojny.

Pokój za wszelką cenę?


W tym miejscu poznamy wszystkie błędy, jakie popełniły państwa zachodu, ustępując coraz bardziej roszczeniowym faszystom.

Kilka kolejnych działów opowiada o przebiegu wojny


Można tu prześledzić działania wojenne w różnych częściach świata. Autorzy opowiadają o nowym rodzaju wojny, o braku litości, terrorze i okrucieństwie na nieznaną dotąd skalę.

Obszernym działem jest okupacja i kolaboracja


W tym miejscu wojna nabiera bardzo ludzkiego charakteru. Widzimy tu, w jaki sposób walka wpływa na ludzi i ich rodziny. Przedłużający się ucisk prowadzi do oporu, a ten do jeszcze większego terroru, masowych egzekucji i czystek etnicznych.

Budynek Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

Niepojęty horror zamknięty w szarych, betonowych ścianach robi ogromne wrażenie.

Koniec wojny


Czas radości jak mogłoby się wydawać. Niestety śmiechy i zabawa trwały krótko. Zamiast faszystów pojawili się sowieccy komuniści. Rozpoczyna się zimna wojna i czas Żelaznej Kurtyny.

Wszystkie wystawy są od siebie oddzielone i pozwalają na podróż przez czas i zawieruchę wojny. Niektóre z pomieszczeń robią większe wrażenie inne mniejsze, ale generalna ocena Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku jest bardzo pozytywna.

Zadania Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku


Poza przypomnieniem o grozie wojny, muzeum spełnia też inne role. Organizowane są tu oraz w plenerze wystawy czasowe i okolicznościowe. Najczęściej dotyczą one konkretnych wydarzeń z okresu wojny lub też poświęcone są ludziom oraz ich wkładowi w działania wojenne.

Szczególnie dzieci mogą odnaleźć tu odpowiedzi na dręczące je pytania. Specjalnie dla nich zorganizowano część wystawy stałej o nazwie „Podróż w czasie”. Ekspozycja przedstawia mieszkanie w okupowanej Warszawie na samym początku wojny. Z czasem przechodzi ono metamorfozę i zaobserwować można pogarszające się warunki, w jakich żyją jego mieszkańcy.

Zajęcia edukacyjne w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku

Dzieciaki mogą zobaczyć, jak w czasie wojny żyli ich rówieśnicy. Jak wyglądały lekcje w okupowanym mieście, a także zabawa i codzienne trudy.

Pozostałe wystawy oraz warsztaty edukacyjne, prowadzone są dla dzieci i młodzieży w różnym wieku. Odbywają się w budynku muzeum lub w terenie. Bardzo ciekawie wyglądają zajęcia na Westerplatte. Podczas zabawy, polegającej na wykonywaniu zadań, młodzi ludzie poznają budowę umocnień i ich przeznaczenie.

Pamiętać należy, że część zajęć edukacyjnych jest płatna i należy wcześniej zgłosić chęć wzięcia w nich udziału.

Ciekawą propozycją jest „Muzeum na wodzie”. Organizowane są rejsy z Nabrzeże przy Moście Wapienniczym do Westerplatte. Na miejscu spacer z przewodnikiem i powrót w to samo miejsce. Bilety do nabycia na oficjalnej stronie internetowej. Wewnątrz muzeum znajdziecie również, co typowe w takich miejscach, sklep z pamiątkami i niewielką restaurację serwującą kawę i drobne przekąski.

Muzeum II Wojny Światowej wskoczyło na sam szczyt atrakcji, jakie oferuje Gdańsk. Nam bardzo się podobało i wierzę, że każdy znajdzie tu coś, dzięki czemu dobrze spędzi czas.

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku Informacje praktyczne


Adres: 80-862 Gdańsk, Władysława Bartoszewskiego 1

Strona internetowa

Godziny otwarcie:

  • Od wtorku do niedzieli 10:00 – 18:00.
  • W miesiącach wakacyjnych: 10:00 – 20:00 – Muzeum jest nieczynne w poniedziałki.
  • Wtorek jest dniem bezpłatnego zwiedzania wystawy głównej oraz wystaw dla dzieci.

Ceny biletów: 23 zł bilet normalny i 16 zł bilet ulgowy.

Miejsce, gdzie można sprawdzić aktualnie planowane imprezy i wydarzenia

Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku ciekawostki

  • Centralnym miejscem muzeum jest wystawa główna, mieści się ona 14 metrów pod ziemią.
  • Wielkość wystawy głównej to ponad 5 tysięcy metrów kwadratowych. Czyni to z niej jedną z największych wystaw historycznych na świecie.
  • Całe muzeum zajmuje obszar ponad 17 tysięcy metrów kwadratowych, a budynek ponad 23 tysiące metrów powierzchni.
  • Jedną z inscenizacji na wystawie głównej jest ulica Warszawy podczas ataku czołgów.
  • W muzeum zebrano ponad 2 tysiące eksponatów oraz 240 stanowisk multimedialnych.
  • Zwiedzanie muzeum zajmuje od 2 do 4 godzin.
  • Wśród eksponatów zobaczymy dwa czołgi sowiecki T-34/85 oraz amerykański Sherman, oprócz tego stoi tam niemiecki wagon kolejowy.
  • Zebrano ponad 1 tysiąc stron tekstu i ponad 4 godziny nagrań filmowych.