Wielkanoc to święto mające swoje korzenie daleko poza czasem chrześcijan i ich religii. Wszystkie symbole, które kojarzą nam się dziś z Wielkanocą, posiadają swoje odpowiedniki w dawnych wierzeniach, mitach i legendach pamiętających czasy naszych przodków Słowian.

Żyli oni w tej części świata i przez tysiące lat stworzyli niezwykłą kulturę pełną obrzędów, tradycji, własnych bogów i niezwykle misternych wierzeń.

Jajka wielkanocne lub święconki
Jajka wielkanocne przed zmianą w pisanki.

Wiosna dla dawnych ludzi była okresem niezwykle ważnym i niemal magicznym. Powrót przyrody do życia budził szacunek i podziw, a także wdzięczność za możliwość nowego początku. Dziś obchodząc święta Wielkanocne, celebrujemy wiele dawnych tradycji. Jedną z nich jest oddawanie czci jajkom, które od zawsze były symbolem nowego życia.

Wielkanoc w chrześcijaństwie

Wielkanoc w chrześcijaństwie uważane jest za najstarsze i najważniejsze święto, celebrujące mękę Chrystusa jego śmierć i zmartwychwstanie. Wielkanoc jest kulminacyjnym momentem w długim cyklu paschalnym, poprzedzanym kilkoma dniami postu.

Obrzędy Wigilii Paschalnej, czyli Wielkiej Nocy, będące symbolem nadziei zmartwychwstania pańskiego, rozpoczynają się w Wielką Sobotę zaraz po zapadnięciu zmroku (nie wolno rozpoczynać obrzędów nim nie zrobi się zupełnie ciemno). Wszystkie czynności i obrzędy muszą być zakończone przed świtem w Wielką Niedzielę. Poprzedzający Wielkanoc tydzień, jest okresem, w którym wspomina się najważniejsze dla wiary chrześcijańskiej wydarzenia. Okres ten nazywany jest Wielkim Tygodniem.

Różne kościoły i odłamy chrześcijaństwa stworzyły własne, niepowtarzalne zwyczaje, tradycje i obrzędy, które znacząco różnią się od siebie. Przykładem jest Kościół protestancki i Kościoły wschodnie.

Wiele symboli, używanych w kościelnych obrzędach została przeniesiona wprost z dawnych religii słowiańskich. Najważniejszym z nich jest święcenie pokarmów, w tym jajek, które u Słowian miały niemal magiczne znaczenie. Dziś, tak jak przed tysiącami lat malujemy je, ustawiamy na widoku i przekazujemy jeden drugiemu.

Legenda o bogini Eostre budzącej świat do życia po długiej zimie

Poniższa legenda odpowie na pytanie, dlaczego w okresie początków wiosny to zając przynosi jajka.

W dawnych czasach, gdy po ziemi przechadzały się bóstwa i demony. W czasach kiedy to nasi przodkowie wierzyli jeszcze w Świętowita. w równonoc wiosenną przypadało piękne i wyczekiwane przez wszystkich święto.

Króliki i jajka wielkanocne w ogrodzie

Ten czas nowego początku, obecnie celebrowany jest jako Wilkanoc, u Słowian nazywał się Jare Gody, natomiast wśród plemion germańskich nosił nazwę Easter lub Ostara i na tym właśnie się skupimy. 

Legenda o bogini wiosny Eostre

Nazwę święto zawdzięczało bogini Eostre, która odziana w białą suknię zjawiała się po mroźnych dniach i budziła lasy do życia. To  za jej dotykiem pojawiały się liście na drzewach oraz rozkwitały kwiaty. To dzięki niej zwierzęta wychodziły z nor, chcąc poczuć pierwsze promienie wiosennego słońca.
Pewnego razu bogini przechadzała się przez zaśnieżony las, pozostawiając za sobą pas zieleni. Każde zwierze, które ją napotkało, kłaniało się nisko i pozdrawiało Eostrę, a ta odwdzięczała się promiennym uśmiechem. W pewnym momencie Pani Życia zauważyła w zaspie leżącego nieruchomo ptaszka. 
Po bliższych oględzinach zauważyła, że ptak jest ranny i balansuje na granicy życia i śmierci.  Żal jej się zrobiło tej kruchej istoty i zebrawszy całą swoją moc, uleczyła poszkodowanego. Coś poszło jednak nie tak, okazało się bowiem, że mimo iż proces leczenia powiódł się i pacjent przeżył, to nie był on już teraz ptakiem a zającem.
Strzygąc uszami zając, podziękował wybawicielce i żwawo pokicał w głęboki las. Dopiero siedząc w norce, zauważył, że coś jednak mu z ptaka pozostało. Okazało się, że przemiana nie była całkowita i pozostała mu zdolność znoszenia jaj.
Nie wiedząc, co zrobić ze świeżo zniesionym fantem, wszak jednak zające jajek nie wysiadują, postanowił je w podzięce pomalować i zanieść udekorowane bogini Eostrze.
Od tego czasu zawsze, gdy tylko znosił jajko, dekorował je i zanosił je Pani Wiośnie. Eostrze tak spodobał się dar zająca, że przyjęła go na swojego pomocnika i od tego momentu w równonoc wiosenną bogini zjawiała się na ziemi, a z jej boku kicał zając znoszący jajka.
Jak wiecie, tradycja ta przetrwała do dziś i to właśnie zając i jajko są symbolami Wielkanocy.

Wiele jest legend i mitów związanych z wiosną i końcem zimy. Okres ten pełen magii i budzących się z zimowego snu sił natury, od zawsze pasjonował obserwatorów i pobudzał ich wyobraźnie.

Teraz gdy będziecie malować jajka w dzień Wielkanocy, pamiętajcie, że podobnie robiono już przed tysiącami lat.

Na Naszych Szlakach stworzyliśmy miejsce z mitami i legendami z całego świata, do którego gorąco Was zapraszamy.