Meduzy stworzenia z głębin oceanu informacje, ciekawostki

Meduzy to stworzenia swobodnie pływające w ciepłych wodach mórz i oceanów. Należą do rodziny parzydełkowców i choć ich zwiewne, niemal eteryczne ciała na to nie wskazują, są one groźnymi drapieżnikami.

Meduzy to groźni drapieżcy

Meduzy posiadają delikatne i galaretowate ciała, a Ich kształt zależny jest od gatunku oraz miejsca, w którym przyjdzie im żyć.

Natura, dając tym stworzeniom tak niezwykłe ciała, wyposażyła je jednocześnie w groźną broń, jaką są zwisające luźno parzydełka. Biada temu kto dostanie się w ich zasięg. Parzydełka to komórki ciała zwierzęcia, które podczas dotknięcia wypuszczają drobną niteczkę, przez którą następnie wstrzykują jad.

W zasadzie wszystkie meduzy są parzące, jednak siła jadu jest różna. Jeżeli dana meduza wyspecjalizowała się w zdobywaniu drobnego pokarmu, jej jad nie jest zbyt silny i u ludzi wywoła jedynie drobne i nieprzyjemne uczucie swędzenia lub zmiany alergiczne na skórze.

Jednak są gatunki, których jad potrafi palić jak ogień, a w ekstremalnych przypadkach zabić człowieka. Najgroźniejszą z meduz jest Osa Morska. Jej jad jest w stanie sparaliżować i zabić dorosłego człowieka w zaledwie kilka minut.

Są miejsca na oceanach, których unikają nawet najwięksi mieszkańcy morskich głębin, gdy pojawiają się w okolicy meduzy. Spotyka się okazy rekinów czy nawet wielorybów noszących ślady poparzeń na skórze.

Więc nim wskoczycie do krystalicznej wody morza czy oceanu, rozejrzyjcie się czy nie ma w pobliżu ostrzeżeń o występowaniu meduz.

Co robić gdy poparzy was meduza

• Gdy przytrafi wam się kontakt z meduzą i będąc w wodzie, poczujecie pieczenie skóry lub ból, oznacza to, że prawdopodobnie zostaliście poparzeni. Pierwszym krokiem jest powstrzymanie się od paniki i natychmiastowe wyjście z wody.
• Jad meduzy jest łatwy do zneutralizowania, pod warunkiem że macie pod ręką ocet kuchenny lub sok z cytryny. Prawdopodobnie jednak nie nosicie na plaże nic takiego. W takim wypadku należy poszukać pomocy u ratownika, lub ludzi będących w pobliżu.
• Zdarzyć się może, że parzydełka stworzeń, które mieliście nieprzyjemność spotkać, wciąż tkwią w waszym ciele. W takim wypadku należy się ich jak najszybciej pozbyć. Można to zrobić palcami jeżeli nie macie pod ręką pęsety lub zestawu majsterkowicza. Pamiętajcie tylko by bezpośrednio nie dotykać parzydełek! Łapcie je np. przez ręcznik.
• Jeżeli poparzenia doznały dzieci, koniecznie odwiedź lekarza.
• Dobrze jest też użyć kremu lub balsamu mającego właściwości przeciwzapalne. Część kremów przeciwsłonecznych posiada takie związki w swoim składzie.

A teraz czego nie robić gdy poparzy was meduza

• Jeżeli parzydełka wciąż są na skórze i nie chcecie, by bardziej bolało, nie wolno polewać ich wodą, coca-colą, piwem, a już na pewno nie moczem… to obrzydliwe 🙂
• W powyższym wypadku nie wolno również parzydełek dotykać gołą dłonią, po prostu poparzycie się jeszcze bardziej.
• Najważniejsze jednak jest to, by nie lekceważyć objawów poparzenia. Niektóre gatunki meduz dysponują naprawdę silnym jadem. W razie zawrotów głowy, wymiotów lub innych nieprzyjemnych symptomów natychmiast należy udać się do lekarza.

Do najniebezpieczniejszych poparzeń jadem meduz dochodzi w przybrzeżnych i ciepłych rejonach Oceanu Spokojnego, wodach okalających Półwysep Indyjski oraz w Australii.

Meduzy i niezwykła budowa ich ciał

Ciała meduz przypominają unoszące się w wodzie parasole, a czasem dzwony lub grzyby. Jedynym wyjątkiem są koralowce, które również należą do grupy parzydełkowców.

Większość meduz powstaje z polipa, który jest początkowym stadium życia tej istoty. Są jednak gatunki, zwane trachymeduzami, które powstają z larw. Wiele gatunków meduz rozmnaża się bezpłciowo. Wytwarzają one meduzy potomne, które są ich dokładną kopią.

Ciała meduz zbudowane są promieniście i pokryte są delikatnym naskórkiem, dzięki któremu meduza może oddychać. Są to zwierzęta niemal zupełnie pozbawione systemu nerwowego, krwionośnego czy oddechowego w wyspecjalizowanej formie. Po spodniej części ciała meduzy znajduje się otwór gębowy z gardzielą i jamą chłonąco-trawiącą. Dookoła parasola ułożone są pierścienie nerwowe i motoryczne. Dzięki nim meduza jest w stanie wykonywać ruchy, pozwalające jej na poruszanie się w wodzie.

Gdzie występują meduzy

Meduzy żyją w morzach i oceanach całego świata. Niektóre gatunki przystosowały się również do życia w wodzie słodkiej. Te ostatnie preferują ciepłe wody w równikowych częściach świata, jednakże spotykane były również w innych rejonach, także w Polsce.

Zwierzęta te występują najczęściej na płytkich wodach i na niedużych głębokościach. Jednak wyprawy głębinowe udowodniły, że istnieją gatunki żyjące na dnie nawet najgłębszych akwenów.

Nasze spotkania z meduzami

Wielokrotnie spotkaliśmy się z meduzami podczas naszych licznych podróży. W większości przypadków było to przyjemne i niegroźne przygody. Na Malcie godzinami przyglądaliśmy się leniwie unoszącym się w wodzie stworzeniom. Przypominały one istoty z innego świata i wyglądały obce w naszym środowisku.

Innym razem natomiast trafiliśmy na plaże w Malezji, gdzie pomimo pięknej pogody i wody ciepłej jak z wanny, nikt się nie kąpał. Już to powinno dać nam do myślenia.

Niestety nie dało, a chęć kąpieli zaślepiła zdrowy rozsądek. Przyznać trzeba, że nim zorientowaliśmy się, że coś jest nie tak, minęła dobra godzina. Dopiero potem poczuliśmy wyraźnie palenie na skórze. U Magdy wystąpiły też inne symptomy, jak swędzenie i ból głowy.

Po wyjściu z wody okazało się, że mamy liczne, lecz drobne ślady na skórze. Na szczęście trafiliśmy na stosunkowo niegroźny gatunek meduz, które licznie występują w wodach tej części Azji.

Meduza z mitów greckich

Powstało wiele filmów i powieści, których bohaterkami są meduzy. Najczęściej są to horrory lub thrillery, w których te piękne stworzenia stawia się w roli oprawców.

Jednak pomysł na meduzę w negatywnej roli nie jest nowy. Już w mitach greckich występuje Meduza. Była ona jedną z trzech sióstr Gorgones, co w języku greckim oznacza dziki i straszny, a w języku polskim kojarzone jest ze słowem groza.

Początkowo Meduza była piękną dziewczyną z włosami tak pięknymi, że zazdrościły jej nawet boginie, zwłaszcza zawistna Atena. Uroda dziewczyny nie uszła uwadze reszty bogów i sam Posejdon nie mógł oderwać od niej oczu.

Jako że był bogiem i zawsze brał, co chciał, tak i tym razem uwiódł śliczną dziewczynę. Pech chciał, że zrobił to w świątyni Ateny. Ta ostatnia uznała to jako świętokradztwo i zmieniał dziewczynę w odrażające stworzenie.

Od teraz jej oblicze miało zmieniać w kamień każdego, kto na nią spojrzał, a piękne niegdyś włosy, zmieniły się w wijące się węże. Od marnego losu uwolnił ją Perseusz. Obciął jej głowę, które zachowała dawne cechy i stała się bronią mogącą zamieniać ludzi w głazy.

Meduzy fakty, informacje i ciekawostki

• Ciała meduz składają się w 98 procentach z wody.
• Niektóre gatunki meduz są niemal zupełnie przeźroczyste i przez to trudno do dostrzeżenia w czystych wodach oceanu.
• Meduza żądli swoją ofiarę, paraliżuje i wchłania ją jeszcze żywą. Czasami ofiarą padają ryby, dorównujące wielkością samej meduzie.
• Gdy już ofiara trafi do wnętrza meduzy, jest trawiona w ekspresowym tempie. Jest to konieczne, gdyż podczas tego procesu zwierzę jest niemal zupełnie nieruchome i bezbronne.
• Jest gatunek meduz, które uważa się za nieśmiertelne, o ile nie zginą w wypadku, a ich ciała nie zostaną zniszczone. Znają one sposób na przejście procesu odnawiania komórkowego, co czyni je niemal wiecznymi istotami.
• Niektóre meduzy są tak małe, że nie sposób je dostrzec. Inne osiągają wielkość kilku metrów, a ich waga dochodzi do kilkuset kilogramów.
• Otwór gębowy meduzy jest jednocześnie jej odbytem. Poza tym w chwilach zagrożenia potrafi ona wypluć silny strumień wody, co pozwala jej na szybkie poruszanie się.
• Niektóre gatunki meduz są bajecznie kolorowe, inne niemal przeźroczyste.
• Meduzy nie posiadają układu nerwowego, a więc również nie posiadają mózgu.
• Istnieje ponad 20 gatunków meduz jadalnych, które wykorzystywanych w wielu kuchniach, zwłaszcza azjatyckich.
• Pomimo że meduzy są groźne i inne zwierzęta morskie raczej ich unikają, to jednak mają swoich wrogów. Część rekinów, żółwim i niektóre gatunki drapieżnych ryb wyrobiło w sobie odporność na jak meduz.

• Mówi się, że meduzy są najbardziej morderczymi stworzeniami na Ziemi.
• Pomimo że ciała meduz są bardzo proste, niektóre z nich posiadają możliwość szczątkowego widzenia.
• Choć w większości meduzy żyją w słonych wodach mórz i oceanów, są gatunki spotykane w wodach słodkich.
• Meduzy żyją zaledwie kilka miesięcy, a niektóre jedynie kilka dni.
• Meduzy jedzą ryby oraz ich jaja, a także rośliny czy inne meduzy.
• W Europie najliczniejszym gatunkiem jest meduza księżycowa. Jej jad nie jest niebezpieczne, jednakże poparzenie potrafi boleć i pozostawia swędzące ślady.
• Najgroźniejsza meduza, czyli Osa Morska, posiada w ciele tyle jadu, że mogłaby zabić niemal od razu ponad sześćdziesięciu dorosłych ludzi. Przy czym wiele ukąszonych ludzi umiera z bólu i męczarni, nim zabije ich jad.
• Najmniejsze meduzy mają wielkość niespełna jednego milimetra. Rozmnażają się bez udziału płci, zwyczajnie dzieląc swoje ciała na połowę.
• Pod koniec XX wieku, na stacji kosmicznej, przeprowadzono badania na grupie meduz. Wyniki były zaskakujące. Okazało się, że strwożenia te świetnie czują się w środowisku bez grawitacji. Rozmnażały się szybkiej niż na Ziemi. Co ciekawe jednak potomstwo powstałe w kosmosie nie potrafiło funkcjonować po powrocie na Ziemie.
• Największym gatunkiem meduz jest stygiomedusa. Niestety w ciągu ostatnich 100 lat widziano ją zaledwie kilkanaście razy.
• Nie wszystkie meduzy mają macki.
• W innym naszym wpisie przeczytasz o wyprawach podmorskich i batyskafach.