Miasto Bath leży w Somerset zaledwie kilkanaście mil od Bristolu.

Niewiele jest tak ciekawych, urokliwych oraz pełnych historii miejsc jak miasto Bath w południowo-zachodniej Anglii, leżące w hrabstwie Somerset i dolinie rzeki Avon.

Bath założone zostało przez Rzymian i nosiło wówczas nazwę Aqua Sulis. Jednak żołnierze nazywali je Małym Rzymem, gdyż wzniesione tu budynki, świątynie i cała organizacja życia przypominała im stolicę wielkiego imperium.

Są tu podobno takie miejsca, gdzie wciąż czuć obecność niepokonanych wojowników z południa. Podobno, gdy się dobrze wsłuchasz, możesz usłyszeć równy rytm maszerujących legionistów, szczęk ich pancerzy i pokrzykiwania potężnych centurionów.

Miasto Bath w Somerset

Bath jest bardzo ładne, zadbane i stare. Nie dziwi więc fakt, że w roku 1987 zostało uznane za miejsce dziedzictwa światowego i znalazło się na liście UNESCO, jako miasto wyjątkowej wartości dla ludzkości.

Nazwa miasta oznacza kąpiel i to właśnie z kąpieliskami kojarzone jest od zarania dziejów aż do dziś. W Bath znajduje się wiele drogich i bardzo drogich hoteli i spa, oferujących najróżniejsze usługi związane z wodnym relaksem. Przyciąga to tysiące turystów z całego świata.

Oczywiście Bath to nie tylko kąpieliska i gorące źródła. Znajdziesz tu wiele zabytków oraz miejsc, które na długo zostaną w pamięci.

Co możesz robić w Bath i ile to kosztuje

Nim odwiedzisz Bath w Anglii wiedzieć powinieneś

Poza niezaprzeczalnym urokiem i magią Bath ma niestety kilka ciemniejszych stron, o których powinieneś wiedzieć nim tam zawitasz.

Zatłoczone miasto Bath

Po pierwsze; Bath potrafi być zatłoczone, a jednocześnie jest idealnym przykładem na to, jak źle może być zorganizowany system miejskiego parkowania. Miejsc parkingowych jest zwyczajnie za mało, a w niektórych częściach miasta ich nie ma lub te, które są, przewidziano wyłącznie dla okolicznych mieszkańców.

Do tego parkowanie jest drogie i często pozwoli ci zostawić auto jedynie na bardzo krótki czas pod groźbą srogiej kary.

To, że jeździsz po centrum Bath, wypatrując kawałka wolnej przestrzeni, to norma i codzienność. Jeżeli jeszcze wybierasz się do Bath w czasie jednej z licznych imprez lub w szczycie turystycznego sezonu, to prościej będzie zostawić auto, w którejś miejscowości wokół Bath, a do miasta dojechać autobusem.

Bath miasto, które się nie zmienia

W Bath jest ciasno, gdyż miasto od ponad trzystu lat się nie zmienia, twierdzą z dumą jego mieszkańcy.

Jest to prawdą. W zabudowie miasta niewiele się zmieniło przez ostatnich kilkaset lat. Większość domów w Bath pamięta jeszcze czasy georgiańskie, gdy Anglią rządzili królowie z Hanoweru. Trwała wówczas wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych, Napoleon snuł plany rządzenia światem, a Anglicy rozstawiali swoje armie na wszystkich kontynentach, niczym figury na ogromnej szachownicy.

Bath to jedno z najdroższych miast w Wielkiej Brytanii

I tu dochodzimy do drugiego punktu w opisie ciemniejszych stron miasta, Bath jest bardzo drogie. Nawet najmniejsze mieszkanie kosztuje tu fortunę i chyba tylko Londyn przewyższa je pod względem cen nieruchomości.

Bath jest jednym z najdroższych miast w Anglii
Bath jest jednym z najdroższych miast w Anglii.

Tak samo jest z hotelami i restauracjami. Podobno ceny w sklepach również są wyższe od tych w innych miejscach Anglii. Trudno się dziwić zatem, że mieszkańcy miasta chcą zarobić na odwiedzających Bath turystach. Tych ostatnich jest ponad cztery miliony rocznie. Przy osiemdziesięciu tysiącach stałych mieszkańców liczba ta jest ogromna.

A więc odwiedzając Bath, przygotujcie się na tłok i wysokie ceny. Obie te rzeczy są szczególnie bolesne gdy występują jednocześnie. Przykładem jest wejście do Rzymskich Łaźni. Nie dość, że drogie to jeszcze musisz swoje odstać w kolejce, nim wejdziesz do środka.

Dobrze zatem radzę, kupuj bilety na wszelkie możliwe atrakcje przez Internet. Będziesz mógł wówczas zjawić się na miejscu w określonej, konkretnej godzinie, przez co zaoszczędzisz czas i będzie taniej.

Jak dojechać do Bath

Jeżeli chcesz odwiedzić Bath, a mieszkasz poza Wielką Brytanią, powinieneś szukać lotów do Bristolu. Jest to miasto leżące zaledwie kilkanaście milo od Bath. Pociągi z Bristolu odchodzą kilka razy w ciągu godziny i kosztują około 9 funtów. Autobusy są tańsze, ale nie jeżdżą tak często.

Również dojazd z Londynu do Bath nie jest problemem. Pociągi ze stacji Paddington odjeżdżają dwa razy na godzinę i kosztują około 30 funtów w jedną stronę.

Przed zakupem biletu warto rozejrzeć się za aktualnymi promocjami. Zdarza się, że w cenie biletu kolejowego dostaniesz darmowe wejściówki lub zapłacisz połowę za bilet do wielu atrakcji w Bath.

Hotele i jedzenie w Bath

Tutaj trudno jest coś doradzić, gdyż każdy szuka czegoś innego.

Od siebie mogę polecić Bath City Center Hotel (BA1 2BX). Ceny poza sezonem wahają się od 40 do 80 funtów. Hotel leży w spacerowej odległości od większości atrakcji w mieście.

Kawa i ciasto marchewkowe
Kawa i ciasto marchewkowe, tradycyjna, angielska przekąska.

Inną opcją jest słynny The Royal Crescent Hotel & Spa (BA1 2LS) z pokojami w cenie od 300 funtów za dobę (oczywiście poza sezonem, w okresie letnim cena może być kilkukrotnie wyższa). W zamian otrzymujemy dostęp do fantastycznych basenów wypełnionych wodą z gorących, naturalnych źródeł.

Podobnie jak hotele tak miejsca, gdzie możesz dobrze zjeść, są bardzo indywidualną rzeczą. My lubimy jadać w lokalnych restauracyjkach, podających tradycyjne dania. Polecam Sally Lunn’s (BA1 1NX) – jest to restauracja mieszcząca się w jednym z najstarszych budynków w mieście. Niektóre przepisy, jakie zobaczysz w menu, są niemal tak stare, jak sama knajpa.

Zwiedzanie Bath to czysta przyjemność

Cóż, skoro przebrnąłem już przez informacje praktyczne i opisałem problemy związane ze zwiedzania Bath, czas przejść do tego, co przyjemniejsze.

Poza drożyzną i tłokiem zwiedzanie Bath to czysta przyjemność. Ulice są urocze i pełne kwiatów. Zewsząd otaczają Cię ogrody, parki i pięknie pasujące do nich budynki. Cieszy również muzyka, której na ulicach Bath nie brakuje.

Miasto różni się od innych w tej części Anglii. Do budowy nie używa się tutaj cegły, lecz kamienia wydobywanego w okolicznych kopalniach. Dzięki temu budynki wyglądają naprawdę ładnie i nadają miastu charakteru.

Atrakcje w Bath i okolicy

Atrakcji w Bath jest co niemiara. Dziś opowiem jedynie o kilku najbardziej znanych, a w przyszłości, w kolejnych artykułach, dopiszę do nich pozostałe, te mniej znane.

Opactwo Bath Abbey i piękna katedra

Katedra w Bath jest ogromną budowlą. W jej wnętrzu znalazło się miejsce dla ponad tysiąca dwustu wiernych.

Katedra w Bath
Katedra w Bath.

Początki kościoła sięgają aż VII wieku, gdy rozpoczęto jego budowę. Trwała ona z małymi przerwami aż do wieku XVI. W tym czasie liczne przebudowy i reorganizacje zabytku wielokrotnie zmieniały jego charakter i wygląd.

Swój obecny kształt katedra zyskała w wieku XIX po przeprowadzeniu gruntownych prac konserwatorskich przez słynnego architekta Sir George’a Gilberta Scotta. Był on wielbicielem angielskiego gotyku i odpowiedzialny jest za wiele projektów renowacyjnych starych kościołów i katedr w całej Anglii.

Z katedrą w Bath połączony jest budynek dawnego klasztoru benedyktyńskiego. Budynek odebrano zakonnikom podczas słynnej kasaty klasztorów w roku 1539. Wówczas król Henryk VIII rozwiązał konwenty i klasztory w Anglii, Walii i Irlandii zawłaszczając ich ziemie i majątki.

Katedra w Bath obecnie

Dziś w przepięknych, kamiennych wnętrzach zakonnych mieszczą się archiwa diecezjalne, pamiątki po zasłużonych dla miasta ludziach, muzeum oraz miejsca spotkań ludzi kultury i nauki.

Kościół zbudowany jest na tradycyjnym planie krzyża, lecz znany jest z rzadko spotykanego sklepienia wachlarzowego. Wygląda to naprawdę dobrze i choćby tylko dlatego warto zwiedzić katedrę.

Poza niezwykłym sklepieniem katedra w Bath znana jest z niezwykłych płaskorzeźb i ozdób na froncie przy głównym wejściu. Przedstawiono tu drabinę jakubową, po której biblijny patriarcha Jakub miał uciec od swego brata Ezawa prosto do nieba. Na ścianie katedry, na dwóch takich drabinach, umieszczono rzeźby aniołów i świętych wspinających się ku niebu.

Katedra ma 52 okna, które zajmują większą część powierzchni ścian. Na kolorowych witrażach upamiętniono sceny z Biblii oraz życie mieszkańców miasta. W słoneczny dzień wnętrze kościoła eksploduje wszystkimi kolorami tęczy, tworząc niesamowite przedstawienie.

Wieża katedry w Bath

Katedra posiada również wieżę sięgającą 49 metrów. Na jej szczycie mieści się taras widokowy, na który można, w określonym czasie, wspiąć się i popatrzeć na miasto. Z wieży rozciąga się piękny widok na sąsiadujące z nią Rzymskie Łaźnie.

Wieża zaopatrzona jest w system dziewięciu dzwonów, których głos rozbrzmiewa w mieście kilka razy w ciągu dnia.

Adres: Abbey Bath BA1 1LT

Most Pulteney w Bath

Most Pulteney jest jednym z zaledwie kilku mostów na świecie, który został zabudowany i w całości wykorzystany na pomieszczenia i przestrzenie handlowe. Spina on brzegi rzeki Avon od roku 1773.

Most Pulteney w Bath
Most Pulteney w Bath na rzece Avon.

Nazwa Pulteney pochodzi od Lady Frances Pulteney, która była właścicielką dużej części miasta i jego okolic. Podobno to ona wpadła na pomysł, by wykorzystać przestrzeń, jaką zajmuje most do celów handlowych. Most składa się z trzech przęseł i budynków po obu stronach rzeki.

Obecnie jest to jeden z bardziej znanych zabytków Bath zaraz po Łaźniach Rzymskich i Katedrze. W pogodny dzień polecam zatrzymać się na moście, by popatrzeć na przylegające do niego parki i łodzie pływające po rzece Avon w dole.

W niewielkiej odległości od mostu znajdują się najpopularniejsze w mieście restauracje i puby.

Adres: Bridge Street, Bath, BA2 4AT

Victoria Art. Gallery w Bath

Tuż przy Moście Pulteney znajduje się galeria sztuki Victoria Art. Gallery.

Zgromadzono w niej dzieła sztuki wielu popularnych artystów Brytyjskich i nie tylko. Galeria Victoria Art jest również promotorem miejscowych twórców i artystów. Często organizowane są wystawy, które budzą duże zainteresowanie wśród miłośników sztuki.

Poza malarstwem w salach wystawowych zgromadzono rzeźby, meble oraz wiele innych niezwykłych przedmiotów. Galerię można zwiedzać wirtualnie przy pomocy aplikacji, którą znajdziesz na oficjalnej www stronie instytucji.

Adres: Bridge St, Bath BA2 4AT

Prior Park Landscape Garden niemal w centrum Bath


Prior Park Landscape Garden to niezwykłe miejsce. Są to zaprojektowane w każdym szczególe ogrody i parki tworzące jedną z ładniejszych przestrzeni zielonych, jakie widziałem.

Historia ogrodów zaczęła się w roku 1734. Właściciel ziemski, filantrop, przedsiębiorca oraz miłośnik zieleni wymarzył sobie najpiękniejszy ogród w mieście. Ostatecznie to co stworzył stało się wzorem dla sztuki ogrodniczej znanej na świecie jako angielskie ogrody.

Na terenie parku zobaczysz stawy, rzeki, mosty i inne budowle,  w tym pałacyk letni zbudowany przez Johna Wooda. Obecnie Prior Park Landscape Garden znajduje się pod opieką organizacji National Trust, sprawującej pieczę nad zabytkami Wielkiej Brytanii.

Na naszym serwerze znajdziesz mapę parku, która pozwoli Ci nie zbłądzić w tym rozległym miejscu.

Adres: Ralph Allen Drive, Bath, Somerset, BA2 5AH

Royal Crescent w Bath

Innym znanym zabytkiem Bath jest The Royal Crescent. Jest to budowla zaprojektowana przez architekta Johna Wooda, tego samego, który odpowiedzialny jest za budowę pałacu letniego w ogrodach Prior Park Landscape Garden.

Royal Crescent w Bath
Royal Crescent w Bath.

Royal Crescent ma długość ponad 150 metrów i kształt półksiężyca. Otacza on obszar zieleni zwany Royal Cres Residests Lawn, gdzie w pogodne dni ludzie odpoczywają na zawsze zielonej trawie.

W budynku mają swoje mieszkania najznamienitsi mieszkańcy miasta, czytaj; Najbogatsi. Gdy któreś mieszkanie zostaje wystawione na sprzedaż, nie podaje się publicznie żądanej ceny. Właścicielem zostanie ten, który zaoferuje najwyższą kwotę. W złym guście jest targowanie, gdy propozycja zostanie odrzucona, nie wraca się już do rozmów ze składającym ofertę.

W budynku działa również The Royal Crescent Hotel & Spa, który nie jest tani, ale podobno warty swojej ceny.

Adres: Royal Crescent, Bath, BA1 2LS

No 1 Royal Crescent Museum

Royal Crescent Museum

W prawym skrzydle budynku znajduje się muzeum No1 Royal Crescent. Zebrano w nim meble, obrazy oraz przedmioty użytku domowego z lat 1776 do 1796. Poza tym zobaczysz w nim stare ubrania z epoki, sporo materiałów z życia codziennego jego mieszkańców oraz historię tej części miasta.

Adres: No. 1 Royal Crescent, Bath, BA1 2LR
Ceny biletów: 10 funtów za osobę dorosłą.

Rzymskie łaźnie i gorące źródła w Bath

Rzymskie Łaźnie w Bath to miejsce, w którym nasz dzisiejszy, nowoczesny świat spotyka się z dawnym, starożytnym. Są tu pamiątki nie tylko po Rzymianach i Normanach, którzy budowali te niezwykłe zabytki, ale także po jeszcze dawniejszych Celtach.

Łaźnie powstały u źródeł wód geotermalnych, jedynych w Wielkiej Brytanii. Woda tryskająca tu z ziemi ma niezmienną temperaturę 46 stopni Celsjusza i wypływa w naprawdę dużych ilościach.

Gorące źródła w Bath
Gorące źródła w Bath.

Dzięki temu, że woda wypychana jest pod ciśnieniem z głębokości kilku kilometrów, po przejściu przez niezliczone ilości skał i osadów, wzbogacona zostaje w wiele cennych minerałów i związków chemicznych. Są to przede wszystkim jony sodu, wapnia, chloru oraz przeróżne siarczany w dużych ilościach. Dzięki tym ostatnim woda z Bath ma charakterystyczny zapach i smak. Łącznie w wodzie termalnej wykryto ponad 43 minerały.

Od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku kąpiele w wodzie, wypływającej bezpośrednio z ziemi, są zabronione. Pewna młoda pływaczka po kąpieli w starych rzymskich basenach zmarła na zapalenie opon mózgowych. Wykryto wówczas w wodzie śmiertelny patogen i kąpielisko zamknięto.

Obecnie woda dla licznych basenów i spa pozyskiwana jest z oddzielnych, bezpiecznych i bezpiecznych źródeł.

Cena biletu do Rzymskich łaźni

Cena biletów jest płynna i zależy od pory roku oraz sezonu. Musisz liczyć się z tym, że nie zapłacisz taniej niż kilkadziesiąt funtów, a prawdopodobnie więcej.

Warto poszukać biletów łącznych na kilka atrakcji. Przykładem jest bilet na Rzymskie Łaźnie plus Fashion Museum, a także Victoria Art Gallery za kwotę niewiele wyższą niż bilet do łaźni.

Adres: Abbey Church Yard, Bath BA1 1LZ

Oczywiście opisane wyżej atrakcje to jedynie ułamek tego co Bath ma do zaoferowania. Liczne kluby, stare puby i sklepiki pamiętające odległe czasy pozwalają spędzić czas w mieście bez odrobiny nudy. Poza tym Bath znane jest z handlu antykami. Sklepy ze starociami pozwolą Ci pogrzebać w historii własnymi rękoma i to dosłownie.

Poza tym zawsze możesz wybrać się na zwiedzanie miasta z pokładu łodzi czy zwyczajnie pospacerować ciasnymi, brukowanymi uliczkami.

Historia miasta Bath w Anglii rzymskie Aqua Sulis

Nazwa Bath oznacza kąpiel i wiąże się z jedynymi w Anglii gorącymi źródłami termalnymi.

Przed tysiącami lat, nim Rzymskie Legiony dotarły do Brytanii, na terenie dzisiejszego Bath stała celtycka świątynia bogini Sulis, która była bóstwem kojarzonemu z wodą i dobrym zdrowiem.

Gorące źródła w Bath były wówczas centrum religijnym dla mieszkańców południowo-zachodniej Brytanii. Trwało to aż do przybycia rzymskich legionów w roku 65 naszej ery. Rzymscy stratedzy szybko przejęli starą świątynię i przemianowali boginię Sulis na Minerwę, rzymską boginię wody i zdrowia.

Przez niemal czterysta lat okupacji Brytanii, Rzymianie zbudowali bardzo skomplikowany system rurociągów, łaźni, akweduktów i świątyń przy źródłach w Bath. Gdy rozeszła się wieść o zdrowotnych właściwościach tutejszej wody, do miasta zaczęli zjeżdżać prominentni Rzymianie z całego imperium.

Jednak źródła w Bath była dla Rzymian nie tylko miejscem, które dostarczało gorącą wodę. Rozwinął się tu kult bogini Sulis-Minerwy oraz boga lekarzy i uzdrawiaczy Asklepiosa. Łaźnie w Bath traktowano jako łącznik śmiertelników z bogami podziemia, którzy mieli dostarczać wodę na ziemię.

W szczycie rozwoju Rzymskiego Bath w mieście funkcjonowało wiele basenów, do których doprowadzano wodę za pomocą ołowianych rur. Ciekawostką jest to, że wiele takich rur funkcjonuje do dziś.

Bath po odejściu Rzymian

Po odejściu Rzymian miasto Bath podupadło i jedynie wyznawcy pozostawionej przez nich religii wciąż zamieszkiwali opuszczone świątynie.

Wieki mijały, a gorąca woda wciąż tryskała z ziemi. Przemijali królowie i całe dynastie. Toczono nowe wojny i kończono stare. Życie w Bath płynęło jednak spokojnie i bez wielkich dramatów.

Z czasem miasto stało się na tyle ważne, że w roku 973 koronowano tu króla Anglii – Edgara. To on znany jest z tego, że podzielił Anglię na dwa królestwa, a następnie ponownie je zjednoczył. Po śmierci Edgara rozpoczął się powolny upadek królestwa, co ułatwiło podbój wysp przez Normanów w roku 1066.

Nowi panowie Brytanii, ogromni wojownicy zakuci w stal, szybko zrozumieli jakim bogactwem jest wypływająca z głębin ziemi woda. Ponownie Bath stało się miejscem wypoczynku dla wymęczonych wojną żołnierzy.

Rycerz Normandzki

O znaczeniu miasta dla korony świadczy też fakt, że już w roku 1590 królowa Anglii Elżbieta nadała Bath status City, czyli wielkiego miasta, wraz ze wszystkimi przywilejami.

W roku 1702 Bath zdobyło miano najmodniejszego miasta w Anglii. Stało się to za sprawą Richarda Beau Nasha. Był on ówczesnym dyktatorem mody, dobrego gustu i życia na poziomie. Wszystkie damy i panowie tamtych czasów chcieli żyć i umierać tak jak chciał Richard.

Miasto Bath obecnie

Dzisiejsze Bath jest niczym skansen i muzeum w jednym. Liczne atrakcje i zabytki przyciągają tłumy turystów z całego świata. Miasto przypomina nieco stare, włoskie miasta takie, jak Florencja.

Obecnie trwają prace nad unowocześnieniem infrastruktury miasta tak, by nie ucierpiały liczne zabytki. Myśli się o stworzeniu nowoczesnych linii tramwajowych mających poprawić utykającą komunikacje miejską.

Miasto Bath w Anglii

Jednak co by się nie działo, miasto już na zawsze pozostanie zbiorem pamiątek historycznych po dawno minionych epokach. Bath jest i będzie centrum kulturalnym i uniwersyteckim tej części Anglii. Przyjaznym dla artystów, ludzi nauki i wielbicieli niezwykłych historii, których tu nie sposób zliczyć.

Bath ciekawostki oraz informacje

  • Bath jest jedynym miejscem w Wielkiej Brytanii gdzie występują naturalne źródła wód geotermalnych.
  • Woda wypływające ze źródeł w Bath ma temperaturę 46 stopni i zawiera liczne minerały.
  • Pierwsze kąpieliska powstały tu już erze kamienia łupanego i wczesnego brązu.
  • Rzymianie zaczęli wykorzystywać wody geotermalne z Bath w sposób przemysłowy.
  • Za czasów rzymskich Bath nosiło nazwę Aquae Sulis, co znaczy woda biginii Sulis.
  • Podczas rzymskich rządów w Brytanii, Bath odwiedzali szlachetnie urodzeni mieszkańcy Imperium, którzy liczyli na pozbycie się wszelkich dolegliwości.
  • Woda ze źródeł w Bath uważana była za leczniczą i magiczną. Opowiadają o tym liczne podania i legendy. Być może, którąś z nich opisze Michał w naszym dziale z legendami.
  • W Bath koronowano króla Anglii – Edgara.
  • Normanowie widzieli w źródłach z Bath rękę samego Boga. Wierzono, że woda ma właściwości lecznicze i wywożono ją beczkami do wielu miast w królestwie.
  • Od wieku XVII gdy Bath zdobyło miano uzdrowiska, zaczęli odwiedzać je najznakomitsi mieszkańcy królestwa, w tym członkowie rodziny królewskiej.
  • W mieście jest wiele niezwykłych budowli i prawdziwych cudów architektonicznych. Jednym z nich jest Półksiężyc albo Rogal – Royal Crescent. Jest to najbardziej prestiżowa część miasta. Mieszkają tu najznakomitsi lub najbogatsi mieszkańcy Bath.
  • Bath przypomina nieco Florencję gdyż architekt odpowiedzialny za projekty studiował we Włoszech.
  • Niezwykłym zabytkiem jest most Pulteney. Ma on pewną cechę, którą mogą pochwalić się jedynie trzy inne mosty na świecie. Mianowicie cała jego powierzchnia wykorzystana została jako pomieszczenia handlowe.
  • W Bath mieszkała słynna Angielska pisarka Jane Austin. Akcja kilku jej powieści dzieje się właśnie w Bath. Jej najsłynniejsze powieści to Rozważna i romantyczna, Duma i uprzedzenia albo Perswazja.
  • Poza pisarką Jane Austin jest wielu innych sławnych ludzi związanych z Bath. Między innymi, w mieście ma swój dom Nicolas Cage.
  • Jeżeli lubicie powieści i historie detektywistyczne, poszukajcie książek Petera Lovesey’a. Większość jego powieści dzieje się właśnie w Bath.