Wszystko o zamku w Będzinie, Województwo śląskie, dojazd, aktualny cennik, godziny otwarcia, historia, zwiedzanie i ciekawostki

Zamek w Będzinie to kawał solidnej warowni, którą zdecydowanie warto odwiedzić. Powodów jest kilka, jednak  najważniejszy to ten, że ten zamek jest po prostu piękny. Praktycznie w każdym rankingu najpiękniejszych polskich zamków, zajmuje on miejsce w pierwszej dziesiątce.

Czy faktycznie warownia robi aż takie dobre wrażenie? Co kryje się w zamkowych komnatach?  Czy warto wspiąć się na wieżę i spojrzeć na panoramę Będzina? Czy oprócz zamku, można w okolicy zobaczyć coś ciekawego? Na te i wiele innych pytań, już za moment, postaramy się odpowiedzieć.

Zaczynajmy!

Zamek w Będzinie informacje praktyczne dojazd, parking, cennik i godziny otwarcia


Nim rozpoczniemy wyprawę na zamek w Będzinie, przeczytaj kilka informacji, które znacznie ułatwią Ci zwiedzanie.

Dojazd do parkingu zamku w Będzinie


Adres zamku w Będzinie: ul. Zamkowa 1, 42-500 Będzin

Mapa do atrakcji

Nie jest problemem dojechać do zamku. W tych czasach już nie musimy posiłkować się papierowymi mapami i znane nawigacje poprowadzą nas wprost do celu. Jedyna trudność, która nas spotkała to parking, którego tak jakby nie ma. Po dojechaniu w pobliże zamku, zgodnie z trasą wytyczoną przez mapy google, długo zastanawiałem się czy w tym miejscu mogę parkować.

Jakiś trawnik, lekko wymyta droga prowadząca do zamieszkanej kamienicy i śmietnik to wszystko, co tam było. No może nie wszystko, bo jeszcze kilkanaście zaparkowanych samochodów i kilka czekających za nami. W końcu chęć zwiedzania zwyciężyła i też tam postawiłem auto. 

Widok na zamek w Będzinie

A co z parkingiem? Podobno gdzieś w odległości około 200 m (za rzeką) jest wielki parking, ale czy taki faktycznie istnieje, tego nie wiem na 100%.  Jak by co, to przed zamkiem znaków zakazu nie było i mandatu też nie płaciłem.

Cennik biletów do zamku w Będzinie

Koszt biletów nie jest zbyt wysoki, jak za tego typu zamczysko. Jednak po przeczytaniu kilku opinii i komentarzy na różnych forach, można wysunąć jeden wniosek. Należy zastanowić się, czy macie ochotę oglądać to, co udostępniono zwiedzającym – a jest to głównie wystawa broni.

Wystawa broni w Zamku w Będzinie

Widziałem wpisy ludzi narzekających na cenę biletów, bo jak to napisali „nie miałam czego oglądać”. Jeżeli jednak lubicie dawne oręże, to myślę, że nie będziecie zawiedzeni. Ja bynajmniej nie byłem.

  • Cena biletu normalnego: 15 zł
  • Cena biletu ulgowego: 10 zł
  • Wieża zamkowa: 5 zł

Warto połączyć zwiedzanie zamku w Będzinie z Pałacem Mieroszewskich – koszt biletu łączonego to 25 zł (normalny) i 15 zł (ulgowy). 5 zł taniej niż kupowanie osobno.

Pełen cennik na stronie oficjalnej stronie.

Godziny otwarcia zamku w Będzinie

Godziny otwarcia, jak to zazwyczaj, są uzależnione od pory roku. Dlatego też nie będę się rozpisywał i  tylko podrzucę link. Pełen zakres znajdziecie na oficjalnej stronie zamku.

Zwiedzanie zamku i wzgórza zamkowego w Będzinie

Już po wyjściu z samochodu na prowizorycznym parkingu w oczy rzuca się jedno. Ten zamek, w przeciwieństwie do innych ze szlaku Orlich Gniazd, to praktycznie nówka sztuka nieśmigana. Nie ma się czemu dziwić, w końcu uległ on generalnej odbudowie kilkadziesiąt lat temu.

Trampki na tle zamku w Będzinie
Nasze trampki wyglądają wyjątkowo uroczo na tle zamku w Będzinie, nie sądzicie ? 🙂

Pierwsze pomysł pojawił się już w roku 1929, kiedy to kilku lokalnych pasjonatów spojrzało na ruiny i stwierdziło, że warto by było odbudować zamczysko. Prace oczywiście przerwała wojna, ale po jej zakończeniu znowu ruszyły z kopyta.

Dzisiaj kamienne mury już poszarzały, nadając budowli odrobinę średniowiecznej tajemniczości. Jest na tyle dobrze, że gdybym wcześniej nie poczytał o prowadzonych pracach, to pewnie dałbym się nabrać na to, że zamek przetrwał w tej formie od czasów średniowiecza.

Zachęceni widokiem jak z pocztówki (ktoś jeszcze pamięta cóż to takiego?) podreptaliśmy całą ferajną  na dziedziniec. Tam musieliśmy swoje wystać, bo jak pisałem wcześniej, wprowadzono ograniczenia liczby zwiedzających. Dopiero gdy zwolniło się miejsce, weszliśmy do środka.

Wystawa broni na zamku w Będzinie

Główną atrakcją (co może zmartwić pacyfistów) jest bogata ekspozycja broni. Powiem szczerze, że naprawdę jest na czym oko zawiesić. Zgromadzono tutaj ponad 350 eksponatów. Najstarsze z nich pochodzą z XVI wieku i są naprawdę piękne.

Wystawa starej broni na zamku w Będzinie.
Wystawa starej broni na zamku w Będzinie jest bardzo ciekawa i godna uwagi.

Zawsze uważałem, że rzeczy użytkowe wykonywane kilka wieków temu po prostu miały duszę. Warto przyjrzeć się misternym zdobieniom, czyniącym ze „zwykłej” broni palnej prawdziwe dzieła sztuki. Nie to, co dzisiaj maszynowo klepane, surowe, toporne i  bez wyrazu.  

Niestety, by zobaczyć wszystko ze szczegółami, musiałbym chodzić bez dzieciaków, które niestety po pierwszej sali, zaczęły lekko marudzić. Spowodowało to, że naprędce ogarnąłem wzrokiem najpiękniejsze sztuki i już musiałem lecieć dalej.

Wystawa starej broni na zamku w Będzinie.

Jednak i tak, mimo przyspieszonego tempa, co zobaczyłem to moje. Kurczę jak bardzo chciałbym mieć powieszony nad łóżkiem taki miecz dwuręczny piechoty z XVI wieku, jaki wisi na ścianie w zamku w Będzinie.  Uwierzylibyście, że kiedyś szedł taki piechur i wymachiwał mieczem długim na prawie 2 metry o wadze prawie 4 kg. Pewnie po kilku machnięciach ręce odpadały same, ale pewnie wcześniej odpadło kilka wrogich czerepów.

Wirtualny spacer po zamku.

Z dziejów miasta i zamku w Będzinie

Na ostatnim piętrze w końcu broń się skończyła – jak zdążyły zauważyć moje dziewczyny.  Tutaj można zobaczyć makiety i ryciny, przedstawiające jak wyglądał zamek w latach swojej świetności.

Jednak najciekawsze wydają się być fotografie z początku XX wieku i późniejsze, które pokazują, jak przebiegała odbudowa zamku i ile wysiłku musieli włożyć w całe przedsięwzięcie inżynierowie. Dopiero patrząc na te obrazy, człowiek uzmysławia sobie, jak duże nakłady pracy są potrzebne, by zbudować własne zamczysko.

Wieża zamkowa w Będzinie

Ostatnim punktem zwiedzania zamku jest oczywiście wejście na wieżę zamkową. Nie bylibyśmy sobą gdybyśmy nie skorzystali z okazji zobaczenia okolicy z „lotu ptaka”. Tak jak w przypadku wejścia do muzeum, tak i tutaj obowiązuje ograniczony dostęp.

Wejście na wieżę zamkową w Będzinie.
Schody prowadzące na wieżę zamku w Będzinie są wąskie i kręte, lecz wspinaczka warta jest tej niewygody.

Tak więc pamiętajcie, że swoje trzeba wyczekać. Jednak jest to uzasadnione, bo korytarze prowadzące na sam szczyt, nie są zbyt szerokie i większa ilość ludzi powodowałaby zatory. Tak przynajmniej jest luźno i bez problemu można wejść tam z rozbrykanymi dzieciakami.

Czy widok z wieży jest wart wspinaczki? Musicie wiedzieć, że Będzin leży w otoczeniu terenów gęsto zaludnionych i  przemysłowych, więc nie ma co się spodziewać, że ujrzycie łany złotego zboża ciągnące się w stronę prastarych lasów.

Zamiast tego macie okazję przyjrzeć się całej panoramie miasta, z jej największymi zakładami elektrownią i elektrociepłownią. Widok może niezbyt fotogeniczny, ale i tak w mojej opinii warto rzucić okiem na całą okolicę. Zresztą nie tylko w mojej – moim dziewczynom też się podobało.

Wzgórze zamkowe w Będzinie

Jednym z jaśniejszych punktów całej wycieczki okazał się spacer po wzgórzu zamkowym. Widok na zamek z tej strony jest wręcz fenomenalny (co zresztą możecie zobaczyć na zdjęciach). Mógłbym normalnie tam siedzieć na ławeczce godzinami i wpatrywać się w kamienne mury delikatnie skąpane w słońcu.

A jak jeszcze będziecie mieli szczęście, to uda wam się zobaczyć prawdziwych rycerzy przygotowujących się ze śpiewem na ustach do bitwy. Nam się udało podejrzeć trzech wojów skrytych w cieniu pod murami zamkowymi.

Zrewitalizowany park zachęca do spaceru, a rekonstrukcja dawnych obwarowań pokazuje, jak trudno było ten zamek zdobyć . Jednym słowem wzgórze zamkowe w Będzinie to miejsce, gdzie warto pospacerować.

Co jeszcze zobaczyć w okolicy zamku w Będzinie

Zamek w Będzinie to nie jest jedyna atrakcja tego miasta. Oprócz wspomnianego zamku, wieży i wzgórza zamkowego warto poświęcić odrobinę czasu by zobaczyć Pałac Mieroszewskich, który jest kolejną siedzibą Muzeum Zagłębia. Jednak nie będą go tu opisywał, bo już wkrótce napiszę o nim troszkę więcej w osobnym artykule.

Widok na miasto z wieży zamkowej w Będzinie.
Widok na miasto z wieży zamkowej.

Znajduje się on całkiem niedaleko od zamku i jak macie siły na krótki spacer to można pokusić się o pieszą wędrówkę.

Jeżeli jeszcze Wam mało zwiedzania to możecie pokusić się o odwiedzenie mrocznych, będzińskich podziemi. Tutaj jednak musicie się już umówić telefonicznie. Jak macie przypadkiem klaustrofobię, bądź nie lubicie ciasnych wilgotnych miejsc, to zapraszamy na wirtualną wycieczkę.

No i na sam koniec pozostaje będzińska synagoga Mizrachi, którą tak jak w przypadku podziemi, możemy zwiedzać tylko po uprzednim  umówieniu się przez telefon. Czy warto? To już zależy od Waszych upodobań i zamiłowania do dawnych obiektów sakralnych.

Fakty historyczne z zamku w Będzinie (tylko dla ciekawskich)   

Pierwsze umocnienia powstały w miejscu obecnego zamku już w wieku XI. Jak pewnie się domyślacie, była to warownia drewniana. Z biegiem lat coraz to nowocześniejsze sposoby pokonywania drewnianych umocnień zmusiły  mieszkańców do tworzenia budowli z trwalszych materiałów. I tak w połowie XIII wieku w obrębie grodu wzniesiono kamienną wieżę (Stołp) – co ciekawe zachowała się ona do dzisiaj.

Kolejna rozbudowa zamczyska przypada na panowanie Kazimierza Wielkiego, który do istniejącej budowli dobudował do niej zamek. Całość  umocniono dwoma pierścieniami murów, tworząc z zamku twierdzę nie do zdobycia. I faktycznie tak było.

Zamki i pałace w Polsce oraz warownie, ruiny i zamczyska

Niestety zaniedbania późniejszych władców doprowadziły budynki do ruiny, a pożar miasta z 1616 roku i późniejsza wizyta Szwedów doprowadziły do jego częściowego upadku.

Co prawda zamek w Będzinie został odbudowany w 1695 roku, ale kolejne rozbiory Polski i nieudolne zarządzenie doprowadziło po raz kolejny do całkowitej dewastacji. Jak źle było, niech świadczy fakt, że w roku 1825 walące się mury zabiły przypadkowego przechodnia.

Po tej tragedii postanowiono rozebrać ruinę i już miała się historia będzińskiej twierdzy skończyć, jednak z Warszawy, w ostatniej chwili,  przysłano rozkaz o zaprzestaniu prac.

W roku 1919 w końcu fortuna zaczęła ponownie sprzyjać budowli. Grupa zapaleńców postanowiła podnieść niemałym kosztem zamek z kolan. Prace renowacyjne przerwał wybuch II Wojny Światowej, jednak udało się je dokończyć po jej zakończeniu. W roku 1956 zakończono prace.

Ciekawostki z Zamku w Będzinie

Zamek w Będzinie to imponująca budowla historyczna, która przyciąga uwagę turystów z całego świata. Oto kilka fascynujących ciekawostek związanych z tą warownią:

  • Będzin stolica Małopolski: Zamek w Będzinie przez wieki pełnił funkcję stolicy Małopolski. Jego strategiczne położenie na wzgórzu sprawiło, że Będzin był jednym z najważniejszych ośrodków politycznych w regionie.
  • Historia sięga średniowiecza: Pierwsze wzmianki o zamku w Będzinie pochodzą z XIII wieku. Wówczas był to drewniano-ziemny gród, który później został rozbudowany i przekształcony w potężną warownię.
  • Zamek w filmie: Zamek w Będzinie stał się popularny nie tylko wśród turystów, ale również wśród twórców filmowych. To jedno z najczęściej wykorzystywanych miejsc do kręcenia filmów kostiumowych i historycznych w Polsce.
  • Podziemne lochy: Pod zamkiem w Będzinie znajdują się tajemnicze podziemne lochy, które są dostępne dla zwiedzających. To fascynujące miejsce skrywa wiele legend i historii związanych z przeszłością zamku.
  • Panorama i widok na miasto: Z górnego tarasu zamku roztacza się malowniczy widok na miasto Będzin i okolicę. To idealne miejsce na zrobienie pamiątkowych fotografii i podziwianie panoramy tego urokliwego regionu.
  • Królewskie odwiedziny – W sierpniu 1683 roku zamek wizytował Jan III Sobieski ze swoją żoną Marysieńką. Przybył tutaj też August II Mocny – 15 września 1696 roku, a w roku 1797 przyjechał z wizytą gospodarską Stanisław August Poniatowski.
  • Szpital i sala modlitw na zamku- gdy mury zamku przestały pełnić swoją obronną funkcję wiele lat zastanawiano się co zrobić z zamczyskiem. Swego czasu umieszczono tutaj szpital, a w 1840 roku urządzono tutaj kaplicę dla sprowadzonych górników wyznania ewangelicznego. 
  • Bractwo Rycerskie Zamku Będzin – każda szanująca się warownia musi posiadać rycerzy na swym stanie. Nie inaczej jest w Będzinie, gdzie od wielu lat prężnie działa Bractwo Rycerskie. Jak będziecie mieli szczęście, to zobaczycie wojów przygotowujących się do bitwy, lub odpoczywających po wcześniejszych konkurach.
  • Filmy na zamku – na zamku kręcono wiele filmów i seriali. Do najważniejszych należy Korona Królów i Młyn i Krzyż z 2010.
  • TOP 10 najładniejszych polskich zamków – Zamek w Będzinie to prawdziwa gwiazda rankingów na najpiękniejszy polski zamek. Docenili go zarówno czytelnicy National Geographic jak i Travelistu.
  • Czarny Rycerz bez Głowy – wiemy już, że zamczysko posiada swoje Bractwo Rycerskie. Jednak by być zamkiem kompletnym, to także potrzebuje etatowego ducha. Mikołaj Kornicz Siestrzeniec objął to stanowisko w 1445 tuż po swojej śmierci. Za swe haniebne czyny i nieposkromioną chciwość utracił głowę. Kradł wszystko, co wpadło mu w łapy. Pokusił się nawet na 40 prześcieradeł z zamku sieleckiego. Jako bezgłowy duch w czarnej zbroi strzeże tajemnic zamku w Będzinie, który kiedyś był jego siedzibą.
  • Odbudowa zamku – zamek w Będzinie to nie jedyny odbudowany zamek w okolicach. Pisaliśmy już o zamku w Bobolicach, gdzie prywatny inwestor wysupłał niemało grosza na odbudowę warowni.
  • Muzeum Zagłębia – od 1956 roku zamek w Będzinie pełni funkcję muzealną.