Szczęście to skomplikowane uczucie i bardzo trudno jest umieścić je w ciasnych ramach naukowych pojęć.
Na szczęście składają się emocje i uczucia, ale także sytuacje, przypadki i sploty okoliczności. W zasadzie każdy z nas mógłby opisać własne szczęście i stworzyć dla niego zupełnie różną definicję.
Czym jest szczęście i jak je opisać
Filozofowie oraz wszelkiej maści mędrcy od tysięcy lat starają się opisać naturę szczęścia i to jak je osiągnąć. Jedni twierdzili, że szczęście to coś, co każdy z nas może wyhodować samemu, a stan ducha zależy od naszego spojrzenia na świat i rzeczy, które posiadamy.
Inni filozofowie uważali, że szczęście wynika z tego, co posiadamy. Platon opisywał ludzi szczęśliwych jako tych, którzy posiadają rzeczy piękne i dobre. Podobnie myślał Arystoteles, który uważał, że ludzie są tym szczęśliwsi, im więcej mają. Twierdził on również, że należy odróżnić przyjemność od szczęścia, gdyż przyjemność nie jest istotą szczęścia, ale jego konsekwencją.
Natomiast filozof grecki Demokryt z Abdery zupełnie inaczej postrzegał uczucie zwane szczęściem. Pisał o nim tak:
Szczęście niezależne jest wyłącznie od pomyślnego los i uśmiechu bogów. Ważne jest usposobienie człowieka i jego umiejętność dostrzegania szczęścia w tym co go otacza. Przy czym nieważne jest to, co człowiek posiada, ale jak to odbiera i jaki ma do tego stosunek.
Sokrates oraz inni starożytni filozofowie, pomimo różnic w poglądach, postrzegali szczęście jako naturalny stan rzeczy, określany dwoma aspektami; mieć szczęście i być szczęśliwym.
Mieć szczęście i być szczęściarzem
O tym, że ma się szczęście, można powiedzieć wówczas, gdy sprzyja nam los, a zbiegi okoliczności i zwykły traf, prowadzą do pozytywnych wydarzeń w naszym życiu.
Ten aspekt szczęścia jest bardzo indywidualny. Gdy zapalony wędkarz złapie na haczyk ogromną rybę, może śmiało uznać, że miał szczęście. Gdy przytrafi się to komuś niechętnemu, by zadawać stworzeniom bólu, to wielka, szamocząca się i cierpiąca na końcu żyłki istota może wywołać u nieszczęśnika traumę i skutecznie zniechęcić do dalszych zabaw z wędką.
Podobne sytuacje dzieją się przez cały czas wokół nas. To co jedni uważają za szczęście, inni traktują jako coś naturalnego, a nawet niepożądanego i złego.
Są oczywiście wspólne cechy, które można przypisać każdemu, kto stara się opisać uczucie bycia szczęściarzem. Według psychologów najważniejsze czynniki wpływające na pozytywny odbiór otaczającego nas świata to:
- Powodzenie w życiu i realizacja celów życiowych.
- Przewaga pozytywnych doświadczeń nad negatywnymi.
- Uczucie pomyślności w życiu i wiara w sprzyjający nam los.
Pokrętna ludzka natura dała nam jeszcze jeden mechanizm, który często ratuje nas w biedzie. Gdy w mrocznych czasach dzieje się tak, że nie wiedzie nam się za dobrze, to niedola innych lub ich zupełny brak szczęścia, powodują, że rośnie w nas przeświadczenie, że mimo wszystko jesteśmy szczęściarzami.
Odczuwać szczęście i być szczęśliwym
Poczucie, że jest się szczęśliwym to coś zgoła innego niż świadomość, że los nam sprzyja. Odczuwanie szczęścia jest dużo głębsze i można podzielić je na dwa rodzaje.
- Szczęście ulotne, chwilowe i pełne euforii. Taki rodzaj szczęścia trafia się nam bardzo często, a wywołują go codzienne przyjemności. Zadowolenie z pozytywnych wydarzeń w naszym życiu lub sytuacje, w których czujemy się szczęśliwi. Temu typowi odczuwania szczęścia towarzyszą często silne emocje, takie jak: euforia, wielka przyjemność i zadowolenie.
- Szczęście trwałe to zadowolenie z życia, które toczy się odpowiednim torem. Świadomość ta, w połączeniu z pozytywnym otoczeniem, optymizmem i pogodą ducha, prowadzi do tego, że oceniamy nasze życie jako udane i sensowne, a samych siebie jako wartościowych i ważnych.
Na bycie szczęśliwym składa się wiele czynników i każdy z nich jest ważny. Często od nas samych zależy, jaki poziom szczęścia osiągniemy i czy uda nam się zdobyte szczęście utrzymać.
Współczesna psychologia i dzisiejsze spojrzenie na szczęście
Dzisiejsi filozofowie i psychologowie postrzegają szczęście jako możność zaspakajania potrzeb, zwłaszcza tych podstawowych, którymi są:
- Bezpieczeństwo — Jest to podstawowa potrzeba każdego człowieka. Nie można być szczęśliwym, będąc jednocześnie narażonym na niebezpieczeństwo.
- Fizjologia — Są to naturalne potrzeby, wynikające z naszej biologii, czyli głód, pragnienie, sen i seks.
- Miłość — Potrzeba bycia związanym z innymi ludźmi jest bardzo ważna i niezbędna do osiągnięcia szczęścia.
- Szacunek — Bycie szanowanym prowadzi do chęci pomagania innym, a to samo w sobie przysparza nam powodów do bycia szczęśliwymi.
- Samorealizacja — Nie sposób powiedzieć, że jest się szczęśliwym, jeżeli nie możemy realizować naszych marzeń, pragnień czy rozwijać się tak, jak tego pragniemy.
Z powyższych punktów wynika, że osoby szczęśliwe to takie, których potrzeby są zaspakajane, samorealizują się, kochają i czują się bezpieczne. Definicja ta wydaje się być prostym przepisem na szczęście, lecz spełnienie wszystkich potrzeb na dłuższą metę bywa bardzo trudne, a i my sami często nieświadomie pakujemy się w sytuacje, które w przyszłości przyczynią się do nieszczęścia.
Dzisiejsza psychologia mówi, że łatwo wpaść w pułapkę przyjemności, które same w sobie nie są szczęściem. Ważne jest, by nie koncentrować się jedynie na tym co przyjemne, a zrobić wszystko by to, co daje nam przyjemność, w przyszłości przyniosło nam korzyści i szczęście.
Niemal każda kultura wypracowała własną definicję szczęścia i może się ona drastycznie różnić od innych. Ludzie z krajów muzułmańskich opiszą uczucie szczęścia zupełnie inaczej niż my Europejczycy. To samo dotyczy religii, które na prawdziwe szczęście karzą nam czekać aż do śmierci.
Jak szczęście wpływa na nasze zdrowie i jakie daje korzyści w życiu
Poczucie szczęścia jest jednym ze wskaźników zdrowia tak psychicznego, jak i fizycznego. Ludzie szczęśliwi są w stanie zrobić więcej dla samych siebie i dla innych. Badania jasno pokazują, że ludzie szczęśliwi żyją dłużej, a życie ich jest pełniejsze i bardziej wartościowe. Współczesna medycyna wiąże szczęście szczególnie mocno z ludzkim układem nerwowym, a także z układem krążenia.
Wiele badań wykazuje związek szczęścia z niższym ryzykiem choroby serca aż o 15 procent. Poza tym uczucie bycia szczęśliwym obniża poziom kortyzolu, który uważany jest za hormon stresu. Osobom szczęśliwym łatwiej jest regulować jego poziom.
Wyżej wspomniane badania wykazały również na to, że ludzie szczęśliwi rzadziej chorują. Oznacza to, że uczucie szczęścia wspiera w jakiś sposób układ odpornościowy człowieka. Poza tym osoby szczęśliwe z reguły prowadzą zdrowszy tryb życia, gdyż łatwiej im tworzyć zdrowe nawyki. Zdrowsze jedzenie, aktywność fizyczna i lepszy sen, powodują, że nie tylko poprawia się ich zdrowie, ale czują się jeszcze szczęśliwsi.
Zdrowie to nie jedyny zysk, jaki otrzymują osoby szczęśliwe. Jest im dużo łatwiej w życiu zawodowym i towarzyskim. Ludzie szczęśliwi są bardziej kreatywni i podejmują trafniejsze decyzje, przy czym są odważniejsi i cechuje ich większa pewność siebie.
Wielkie korporacje od dawna pracują nad tym, by ich pracownicy byli maksymalnie szczęśliwi, gdyż wyliczono, że szczęśliwi pracownicy są o ponad 14 procent bardziej produktywni i wydajni. Szczęście pracowników przekłada się oczywiście na lepsze kontakty z klientami, produkcję czy zaangażowanie w najróżniejsze projekty. Najlepiej wiedzą o tym menadżerowie w firmach handlowych. Zauważyli oni, że szczęśliwsi pracownicy potrafią sprzedać nawet o 20 procent więcej, niż ich mniej szczęśliwi koledzy.
Co pomaga osiągnąć szczęście
Najważniejsze w szczęściu jest to, by mieć nad nim jak największą kontrolę. Brzmi to jak jakaś pierdoła i wydaje się naiwne, ale jest przy tym cholernie prawdzie. Nic tak nie odbiera szczęścia, jak ciągła chęć zmiany samego siebie, by dopasować się do otoczenia. Być dokładnie takim jak koledzy w pracy, martwić się co pomyślą sąsiedzi i wciąż na nowo zamartwiać się czy przypadkiem zanadto nie odstajemy od innych, czy ubieramy się dość dobrze itp. To idealny przepis na bycie nieszczęśliwym. Albert Einstein powiedział kiedyś, że lepiej jest być uważanym za ekscentryka i dziwaka, niż za człowieka będącego tłem dla innych.
Jak widzicie, nie znaleźliśmy dokładnej recepty na bycie szczęśliwym i nie udało nam się, pomimo szeroko zakrojonych poszukiwań i usilnych starań, znaleźć odpowiedzi na to czym dokładnie jest szczęście i co trzeba zrobić, by je osiągnąć. Odpowiedź na te pytania była zbyt trudna także dla wszystkich filozofów świata, zajmujących się tematem szczęścia od zarania dziejów. Jedyne co możemy zrobić to na spokojnie realizować nasze marzenia i plany oraz starać się żyć zgodnie z samym sobą.
A ha jest jedna rzecz, która przewija się we wszystkich dzisiejszych badaniach naukowych, szukających odpowiedzi na pytanie o szczęście. Jest to prosta rzecz, którą każdy może wykonać w bardzo krótkim czasie. Należy bezwzględnie pozbyć się ze swojego otoczenia ludzi i rzeczy, które hamują nas i nie pozwalają na rozwój. Toksyczne związki, fałszywe przyjaźnie, zazdrośni koledzy, koszmarna pracy czy mieszkanie w miejscu, którego nienawidzimy, to ciężka kule u nogi, za sprawą której ledwo brniemy przez życie.
My staramy się pracować nad naszym szczęściem i wychodzi to różnie, lecz w zasadzie jesteśmy nad kreską, ale uczymy się i liczymy na więcej.
A jaka jest Wasza recepta na szczęśliwe życie? Piszcie koniecznie w komentarzach na naszym Facebooku.
Szczęście fakty i mity oraz ciekawostki o szczęściu
- Kobiety rzadziej od mężczyzn uważają się za szczęśliwe.
- Trudne okresy w życiu nie zawsze wywołują uczucie nieszczęścia.
- Główną, deklarowaną przyczyną nieszczęścia, jest niepowodzenie w miłości.
- Od najdawniejszych czasów sprawdzonym lekarstwem na nieszczęście jest muzyka i poezja.
- Inteligencja nie ma żadnego wpływu na poczucie szczęścia.
- Uczucie szczęścia przynoszą dobre wyniki w pracy zawodowej.
- Ludzie mający częsty kontakt z przyrodą są bardziej szczęśliwi.
- Podstawą szczęścia jest zdrowie i udany związek.
- Poziom odczuwanego szczęścia przynosi nam sympatia innych ludzi.
- Więcej ludzi jest szczęśliwymi gdy przeżywają przygody niż ci, którym życie upływa spokojnie.
- Żonaci mężczyźni są szczęśliwsi od kawalerów.
- Najszczęśliwszymi narodami świata są: Norwegia, Dania, Islandia, Szwajcaria, Finlandia.
- Najbardziej nieszczęśliwi ludzie mieszkają w Afryce, Syrii i Afganistanie.
- Polska jest na 46 miejscu wśród najszczęśliwszych krajów na świecie.
- Badania wykazują, że od końca II Wojny Światowej poziom szczęścia wśród ludzi na świecie stale rośnie.
- Osoby szczęśliwe są bardziej kreatywne i lepiej radzą sobie z problemami.
- Zazdrość i zawiść występuje dużo częściej wśród ludzi nieszczęśliwych, podobnie nienawiść, homofobia i rasizm.
- Symbolem szczęścia w naszej kulturze są: czterolistna koniczyna, podkowa i czekolada.
- Istnieje schorzenie psychiczne, noszące nazwę cherofobia, która jest panicznym lękiem przed szczęściem. Przejawia się ona przeświadczeniem, że jeżeli przytrafi nam się coś szczęśliwego, to zaraz potem dopadnie nas pech.
- Z badań wynika, że w najszczęśliwszych małżeństwach, które przeżyły razem ponad 50 lat, szczęśliwe były zawsze kobiety, a mężczyźni nie koniecznie. Z kolei rozpad małżeństwa zachodzi najczęściej, gdy sytuacja jest odwrotna i to mężczyzna jest szczęśliwy, a kobieta nieszczęśliwa.
- Kilka lat temu grupa badaczy przepytała tysiące starych ludzi o to, jak wygląda szczęście z ich perspektywy i jak je osiągnąć. Wyniki badań pokazały jednoznacznie, że szczęście to kwestia wyborów, a rzadziej zewnętrznych okoliczności.
- Słowa; Pieniądze szczęścia nie dają, są największym kłamstwem w historii. Badania wykazały, że pieniądze dają szczęście. Im ma się ich więcej, tym lepiej, ale do pewnego momentu. Jeżeli posiadamy tyle pieniędzy, ile trzeba, by ich brak nie był dla nas problemem, jesteśmy szczęśliwsi. Gdy jednak na koncie mamy miliony, to różnica między zwykłym człowiekiem a milionerem zaciera się i ci ostatni mogą być równie nieszczęśliwi, jak facet siedzący za kasą w Biedronce.
- Jeden z filozofów greckich Diogenes z Synopy, twierdził, że najszczęśliwszym człowiekiem jest ten, który odrzuci wiążące go kulturowe normy. By to udowodnić, masturbował się codziennie na głównym placu w mieście, ku rozpaczy jego władz i uciesze ulicznych gapiów.
- Uważa się, że najszczęśliwszymi ludźmi są dziwacy i ekscentrycy, którzy za nim mają opinię innych ludzi. Co ciekawe, żyją oni dłużej i są zdrowsi.
- W latach 90. XX wieku w Japonii naukowcy wysunęli tezę, że ludzie szczęśliwi powinni być leczeni, gdyż samo uczucie szczęścia jest oznaką, że z emocjami dzieje się coś złego. W japońskiej kulturze ideałem ludzkich uczuć jest obojętność i równowaga.
- Podczas badań nad stosunkami między ludzkimi w miejscu pracy, naukowcy zauważyli relację pomiędzy ludźmi szczęśliwymi, a ich kolegami. Okazuje się, że szczęście jest zaraźliwe i osoby kontaktujące się z zadowolonymi i szczęśliwymi ludźmi także zaczynają odczuwać szczęście w sytuacjach, które jeszcze niedawno były czymś zwyczajnym i nie budziły żadnych uczuć.
- Dzień 20 marca jest oficjalnym Dniem Szczęścia ustanowionym przez ONZ w roku 2012.
- Istnieje teza, że zbyt wiele szczęścia, a raczej życie składające się wyłącznie ze szczęśliwych dni, prawie zawsze prowadzi do nieszczęścia, gdyż przestajemy widzieć granicę oddzielającą szczęście od nieszczęścia. Idealnie opisuje ten stan stare chińskie przysłowie; Zbyt dużo słońca i sad rajski przekształci w pustynię.
- Silne uczucie szczęścia pojawia się podczas takich czynności jak; jedzenie lodów i czekolady, podczas wakacji i podróży, a także gdy spotykamy przyjaciół i rodzinę.
- Więcej ciekawostek przywiezionych z licznych podróży, znajdziesz w naszym specjalnym dziale, do którego serdecznie zapraszam.
